Temel Haklarımızı Öğrenelim Konu Anlatımı 5.Sınıf sosyal bilgiler dersinde sorumlu olduğunuz konulardandır. Temel Haklarımızı Öğrenelim Konu Anlatımı soruları daha kolay bir şekilde çözebilmeniz için size yardımcı olacak. Temel Haklarımızı Öğrenelim Konu Anlatımını bu yazımızda anlatıyoruz. Temel Haklarımızı Öğrenelim ile ilgili bilmemiz gereken konu içeriğini şu şekilde sıralayabiliriz:
Temel Haklarımızı Öğrenelim
Temel hak bir insanın doğuştan sahip olduğu ve insanca yaşayabilmesi için gerekli olan haklara temel hak denir.
Temel haklar devlet tarafından anayasa ile korunma altına alınmıştır. İnsanlar yaşamak, eğitim almak, sağlıklı bir yaşam sürmek, özel hayatlarının gizli tutulmasını istemek, konut sahibi olmak, geçimini sağlamak için çalışma gibi temel haklara sahiptir.
Anayasa ile korunan haklarımız
Kişi Dokunulmazlığı Hakkı (Yaşama Hakkı)
MADDE 17 – Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı hâller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz.
Özel Hayatın Gizliliği Hakkı
MADDE 20 – Herkes, özel hayatına ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz.
Konut Dokunulmazlığı Hakkı
MADDE 21 – Kimsenin konutuna dokunulamaz. Kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz.
Eğitim ve Öğrenim Hakkı
MADDE 42 – Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Eğitim ve öğretim, devletin gözetim ve denetimi altında yapılır.
Sağlık Hakkı
MADDE 56 – Herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek devletin ve vatandaşların ödevidir.
Seçme ve Seçilme Hakkı
MADDE 67 – Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir. On sekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme, seçilme ve halk oylamasına katılma haklarına sahiptir.
Çalışma ve Dinlenme Hakkı
MADDE 50 – Kimse yaşına cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Tüm çocuklar aile, okul gibi çeşitli grupların içinde bulunur. Çocuklar hangi grubun içinde bulunursa bulunsun etkin ve katılımcı bir vatandaş olmalı, çocukları ilgilendiren konularda alınan kararlara katkı sağlamaya çalışmalıdır. Ailede, sınıfta ya da okulda alınan kararlar konusunda fikirler belirterek, kararlara katkı sağlayarak, hem düşünce özgürlüğü kullanılmış hem de alınan kararlarda söz sahibi olunmuş olur.
Katılma Hakkı
- Katılma hakkına en iyi örnek genel ve yerel seçimlerde oy kullanmak ve aday olmaktır.
- Sivil toplum kuruluşlarında yer almak, çevremizdeki sorunlar ile ilgili düşüncelerimizi yetkililere iletmek de başka bir katılım biçimidir.
- Vatandaşlar kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir.
Özgürlüklerimiz
İnsanların her türlü dış etkiden bağımsız olarak kendi isteğine ve düşüncesine göre karar vermesine özgürlük denir.
Anayasa’da belirtilen özgürlüklerimiz
Haberleşme Özgürlüğü
MADDE 22 – Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır. Kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz.
Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü
MADDE 23 – Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Devlet gerekli gördüğü durumlarda yerleşme ve seyahat özgürlüğünü sınırlandırabilir.
Din ve Vicdan Özgürlüğü
MADDE 24 – Herkes vicdan, dinî inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. Kimse ibadete, dinî ayin ve törenlere katılmaya, dinî inanç ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; dinî inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz.
Düşünce ve Kanaat Özgürlüğü
MADDE 25 – Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz.
- Kişi, doğduğu andan ölünceye kadar temel hak ve özgürlüklere sahiptir.
- Temel hak ve özgürlükler evrenseldir yani dünyanın her yerinde geçerlidir.
- Temel hak ve özgürlüklerimiz dokunulmaz, devredilmez ve vazgeçilmez özelliktedir.
- Ülkemizde temel hak ve özgürlükler devletimizin güvencesi altındadır.
- Anayasamıza göre temel hak ve özgürlüklerimiz sebepsiz yere sınırlandırılamaz.
Anayasamızda temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılabileceği durumlar
- Savaş hâli
- Sıkıyönetim
- Olağanüstü hâl
- Kamu düzeninin bozulması
- Milli güvenliğin tehlikede olması
- Bulaşıcı ve salgın hastalıkların ortaya çıkması gibi durumlardır.
